Gminna ewidencja zabytków z terenu Gminy Parczew - plik pdf

Gminna ewidencja zabytków z terenu Miasta Parczew - plik pdf

 

Bazylika Mniejsza w Parczewie

Bazylika Mniejsza w ParczewieNajbardziej znanym zabytkiem w Parczewie jest Bazylika Mniejsza (Sanktuarium Matki Bożej Królowej Rodzin), znajdująca się na terenie rzymskokatolickiej parafii św. Jana Chrzciciela w Parczewie. Inicjatorem budowy był ówczesny proboszcz ks. Stanisław Wierzejski w 1905 r. Ten neogotycki kościół z dwiema charakterystycznymi wieżami składa się z prezbiterium, trzech naw, zakrystii, skarbca i dwóch bocznych kaplic. W parczewskiej świątyni znajduje się 5 drewnianych ołtarzy. Wnętrze kościoła zdobi przepiękna polichromia oraz wspaniałe witraże w tym: św. Antoniego z 1939 r. oraz witraż przedstawiający Wniebowzięcie Matki Boskiej z 1937 r. Do najcenniejszych zabytków będących własnością parczewskiego kościoła należą: ornat z motywem biblijnym z XVI wieku wyszyty przez pierwszą żonę Zygmunta Augusta Elżbietę Habsburżankę oraz klasycystyczna monstrancja z 1788r. fundacji Jana i Marianny Koczurów. W 1989 r. papież Jan Paweł II nadał kościołowi w Parczewie godność Bazyliki Mniejszej. Ołtarz głównym zdobi obraz Matki Bożej z Gruszką autorstwa nieznanego malarza szkoły flamandzkiej. Obraz przedstawia siedzącą postać Matki Bożej, która podtrzymuje małego Jezusa Chrystusa, który w lewej ręce trzyma bukiecik kwiatów, zaś w prawej owoc przypominający gruszkę. Koronacji obrazu koronami papieskimi dokonał w 2001 r. kardynał Józef Glemp, prymas Polski.

http://www.bazylikaparczew.pl/

 

Dzwonnica drewniana

dzwonnica drewnianaDrewniana dzwonnica jest najstarszy z zachowanych zabytków w Parczewie, wzniesiona została w 1675 roku. Posiada unikatową drewnianą konstrukcję ramowo-słupową oraz dach kryty gontem. Obecnie budynek pełni rolę kaplicy przedpogrzebowej przy Bazylice Mniejszej w Parczewie.

 

 

 

Droga Krzyżowa

Parczewska Droga KrzyżowaDroga Krzyżowa powstała w 2008r. przy kościele pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela. Jedyna w Europie, w której poszczególne stacje mają postać kamiennych rzeźb odtwarzających wydarzenia z ostatnich dni życia Chrystusa. Piękne okoliczności przyrody sprawiają, iż Droga Krzyżowa to ulubione miejsce do wyciszenia się, modlitwy i odpoczynku oraz spotkań pielgrzymów odwiedzających parczewską świątynię.

 

Historyczne, średniowieczne założenie urbanistyczne Miasta Parczew

20200617 144111Historyczne, średniowieczne założenie urbanistyczne miasta wraz z podziemnymi śladami osadnictwa i rozwoju miasta w postaci warstw i obiektów archeologicznych. Teren (na północnym zachodzie oparty o rzekę Piwonię) ma zachowany średniowieczny układ miasta założonego na prawie magdeburskim. Istotnym jego elementem kompozycyjnym jest rynek (Plac Wolności) pomiędzy „równoległymi” do rzeki Piwonii ulicami, stanowiącymi główne osie kompozycyjne, na którym można podziwiać otaczające plac kamienice oraz halę targową.

 

Hala targowa

Hala targowaHala targowa znajdująca się na Placu Wolności, wzniesiona została w 1938 r. według projektu Artura Bernhardta. Murowana, parterowa nakryta dachem dwuspadowym. Nad częścią środkową umieszczona została niewielka wieżyczka zegarowa nakryta daszkiem namiotowym. Układ hali nawiązuje do dawnych jatek i kramów rynkowych – wydłużony prostokąt o układzie dwutraktowym z sienią przelotową na osi głównej.

 

Dawna Szkoła Carska

Dawna Szkoła CarskaDawna Szkoła Carska (ul. Wojska Polskiego 2) wzniesiona została w końcu XIX wieku. Budynek murowany z czerwonej cegły, dwukondygnacyjny, nakryty dachem czterospadowym. Posiada ciekawą elewację frontową ozdobioną ryzalitami w narożach i w części środkowej elewacji. Obecnie budynek pełni role handlowe.

 

 

 

Bożnica – synagoga

Bożnica synagogaBożnica – synagoga – dawny żydowski dom modlitwy, miejsce zgromadzeń religijnych (ul. Piwonia 1). Wybudowana w stylu eklektycznym przez gminę żydowską w końcu XIX wieku (po 1873r). Murowana bożnica z trójosiowym ryzalitem w części środkowej, akcentującym niegdyś wejście dla kobiet i salę modlitw. Po bokach znajdowały się symetryczne klatki schodowe i pomieszczenia szkoły. Do 1939 r. obiekt pełnił funkcje kultowe.

 

Mykwa

MykwaMykwa– dawna rytualna łaźnia żydowska (ul. Piwonia 1). Obiekt wybudowany na początku XX wieku, posiada cechy architektury modernistycznej. Murowana mykwa w kształcie wydłużonego prostokąta z dwukondygnacyjnym przedsionkiem. Po II wojnie światowej przebudowana na salę widowiskowo – kinową. Obecnie – dom weselny.

 

 

Dawny cmentarz żydowski

Dawny cmentarz żydowskiDawny cmentarz żydowski (kirkut) założony ok. 1566 r. Cmentarz zniszczony został w czasie II wojny światowej. Obecnie teren ten pełni funkcję parku z pomnikiem poświęconym ofiarom II wojny światowej. Park leży pomiędzy ulicami Parkową, 11 Listopada i Lubartowską. Stanowi miejsce upamiętnia zbiorowego pochówku jeńców wojennych, żołnierzy Wojska Polskiego narodowości żydowskiej zamordowanych na trasie tzw. „marszu śmierci” z Lublina do Białej Podlaskiej.

 

Cmentarz wojenny austriacko-niemiecki

Cmentarz wojenny austriacko niemieckiZabytkowy cmentarz został wybudowany w sierpniu 1915 roku, po walkach stoczonych w czasie I wojny światowej, na terenie dawnego cmentarza epidemicznego. Cmentarz zlokalizowany jest w południowej części miejscowości Tyśmienica, w bezpośrednim sąsiedztwie drogi wojewódzkiej nr 813 (Międzyrzec Podlaski - Parczew- Ostrów Lubelski- Łęczna). Wewnątrz utworzonego przez wały ziemne czworoboku zlokalizowano dwie mogiły zbiorowe oraz kilkanaście grobów indywidualnych.

 

Pomnik Bogusława Ejtminowicza

Pomnik B. EjtminowiczaPomnik postawiony w miejscu śmierci litewskiego dowódcy Bogusława Ejtminowicza na skraju Lasów Parczewskich. Jest wyrazem pamięci i wdzięczności społeczności Lubelszczyzny wobec litewskich formacji powstańczych, które przez ostatnie dekady okrywał mrok niepamięci. Bogusław Ejtminowicz służbę wojskową pełnił w rosyjskim garnizonie w Białymstoku w randze kapitana. Po bitwie pod Malinówką wraz z pozostałymi żołnierzami walczyli w Lasach Parczewskich, gdzie wykazali się bohaterską postawą wypełniając do końca patriotyczny obowiązek. Legendarny major zginął na polu walki pod Jedlanką w 1864 r. jako „jeden z najdzielniejszych dowódców zrywu Narodów Zniewolonych przez Moskwę”.

 

Lasy Parczewskie

lasy parczewskie foto. Andrzej ChodackiDo jednych z najważniejszych atrakcji turystycznych gminy Parczew zaliczamy rozległy kompleks Lasów Parczewskich z występującą tu specyficzną roślinnością i licznymi gatunkami fauny. Niezaprzeczalne walory środowiska naturalnego spowodowały, że większość kompleksu leśnego objęto ochroną w ramach Parku Krajobrazowego Pojezierze Łęczyńskie oraz Poleskiego Parku Narodowego, wchodzących wraz z głównym kompleksem Lasów Parczewskich w skład Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery „Polesie Zachodnie”. To właśnie Lasy Parczewskie są doskonałym miejscem na spacery piesze i rowerowe, idealne miejsce do podziwiania pięknej naturalnej przyrody wraz z całą rodziną.

http://www.parczew.lublin.lasy.gov.pl/

 

W okolicy Parczewa

W okolicy dalszej i bliższej Parczewa znajdują się liczne rezerwaty przyrody oraz ścieżki edukacyjne, które warto zobaczyć w tym :

Rezerwat przyrody „Jezioro Obradowskie” (82,74 ha) obejmuje malownicze położone Jezioro Obradowskie, otaczające je rozległe torfowiska oraz fragmenty lasów. Głównym celem rezerwatu jest ochrona dystroficznego jeziora oraz stanowisk rzadkich roślin wodnych i torfowiskowych.
W obrębie rezerwatu przebiega ścieżka przyrodnicza „Jezioro Obradowskie”. Spacer po ścieżce rozpoczynamy przy drewnianej wiacie turystycznej z miejscem na ognisko. Wędrujemy drewnianą kładką (800 m), która przez torfowiska prowadzi nad lustro jeziora. Na szlaku ustawiono tablice edukacyjne opisujące gatunki roślin oraz zwierząt występujących na terenie rezerwatu.

Rezerwat Jezioro Obradowskie foto J.Pastor

Rezerwat Jezioro Obradowskie wiata foto J.Pastor

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Rezerwat przyrody „Królowa Droga" (38,57 ha) jest zlokalizowany ok. 8 km od Parczewa. Południową granicę rezerwatu stanowi dawny trakt o zwyczajowej nazwie „Droga Królowa". Dawniej droga ta łączyła Wilno z Lublinem i często podróżowały nią orszaki królewskie. Stąd wzięła się nazwa rezerwatu. 

Celem ochrony jest zachowanie, naturalnego fragmentu lasu dębowego z domieszką sosny, grabu, osiki, świerka i brzozy. W rezerwacie znajdziemy wiele pomnikowych okazów dębu szypułkowego. Do rezerwatu można dotrzeć pieszo lub rowerem od miejscowości Makoszka, gdzie warto obejrzeć zabytkowy zespół zabudowań carskiego nadleśnictwa z poł. XIX wieku (obecnie mieści się tu pensjonat i stadnina „Dworek Makoszka").

Rezerwat Królowa Droga foto J.PastorRezerwat Królowa Droga krzyz lesników foto J.Pastor

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Rezerwat przyrody „Lasy Parczewskie" (157,29 ha) obejmuje 160 - letni drzewostan dębowo - sosnowy. Rośnie tu kilka pomnikowych sosen zwyczajnych, które zwyczajowo noszą nazwę sosen partyzanckich.
Celem ochrony w rezerwacie jest zachowanie starodrzewi sosnowych w miejscach intensywnej działalności partyzanckiej. Lasy parczewskie już od osiemnastego wieku były miejscem walk narodowowyzwoleńczych szczególnie w okresie powstania styczniowego.
W rezerwacie zachowały się miejsca pamięci w postaci zrekonstruowanych ziemianek, okopów oraz zbiorowych mogił. Na terenie rezerwatu znajduje się cmentarz oraz obelisk upamiętniający wydarzenia okresu II wojny światowej.
Nieopodal rezerwatu znajduje się duża wiata turystyczna z miejscem na ognisko.

Lasy Parczewskie wiata turystyczna foto J.PastorZiemianka Rezerwat Lasy Parczewskie foto J.Pastor

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Rezerwat przyrody „Torfowisko przy Jeziorze Czarnym" (46,17 ha) jest rezerwatem ścisłym typu torfowiskowego. Położony jest w Gminie Sosnowica w leśnictwie Borek. Obejmuje przylegające od strony południowej do Jeziora Czarnego torfowisko i fragmenty lasów. Celem ochrony jest zachowanie torfowiska wysokiego oraz malowniczego krajobrazu z jeziorami i torfowiskami. Większość rezerwatu stanowi torfowisko wysokie typu kontynentalnego porośnięte charakterystycznymi karłowatymi sosnami i brzozami i inne rośliny bagienne. Do rezerwatu jak i nad Jezioro Czarne Sosnowickie można dojechać od Sosnowicy drogą asfaltową, a od Białki drogą polną.

Przy jeziorze funkcjonuje sezonowe pole namiotowe.

Jezioro Czarne pole namiotowe foto J.PastorJez Czarne foto J.Pastor

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Rezerwat przyrody „Czarny Las” (15,96 ha) znajduje się na terenie gminy Milanów, po wschodniej stronie drogi wojewódzkiej nr 813 Kostry - Rudno. Głównym celem ochrony jest zachowanie fragmentu wielogatunkowego lasu mieszanego pochodzenia naturalnego z rzadkimi i chronionymi gatunkami roślin. Zachowały się tu szczególnie cenne stanowiska starych, naturalnych lasów mieszanych i liściastych. Można tu spotkać unikatowe okazy 160-letnich dębów, 130-letnich grabów i lip, których egzemplarze osiągają niekiedy rozmiary zbliżone do pomnikowych.
Utworzono tu ścieżkę przyrodniczą „Czarny Las”, wyposażoną w drewnianą kładkę o długości 600 m oraz wieżę widokową. Na trasie ścieżki ustawiono tablice informacyjne. Można też odpocząć przy wiatach turystycznych i przygotowanych miejscach na ognisko.

Czarny las scieżka przyrodnicza wieza widokowa foto J.PastorCzarny Las ściezka przyrodnicza foto J.Pastor

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Rezerwat przyrody „Warzewo” (58,25 ha) to faunistyczny rezerwat przyrody znajdujący się na terenie gminy Podedwórze. Celem ochrony jest zachowanie dla potrzeb nauki i dydaktyki miejsc lęgowych i ostoi wielu gatunków ptaków. Rezerwat ma charakter wodno-torfowiskowy. Na jego terenie stwierdzono występowanie 60 gatunków ptaków. Dotarcie do rezerwatu jest możliwe polnymi drogami z miejscowości Rusiły, Niecielin, Opole, Podedwórze.

Rezerwat Warzewo foto J.PastorZbiornik Podedwórze foto J.Pastor

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ścieżka edukacyjna „Bobrówka” (ok. 3,3 km) w lasach parczewskich ma swój początek przy historycznym Trakcie Królewskim wiodącym niegdyś z Krakowa do Wilna. Odcinek traktu od Parczew do Ostrowa Lubelskiego jest oznakowany jako szlak rowerowy, na jego trasie znajdują się mapy oraz miejsca postojowe.
Ścieżka okala pętlą staw młyński „Gościniec", a jej trasa przebiega przez różne siedliska leśne, przepiękny staw oraz meandry dzikiej rzeki Bobrówki. Początek trasy to obszerny parking, drewniana wiata (ok. 80 os.) oraz miejsce na ognisko.

Kaskada na Bobrówce foto J.PastorŚcieżka dydaktyczna Bobrówka foto J.Pastor

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Poleski Park Narodowy (9.760,2864 ha)obejmuje liczne bagna, torfowiska i jeziora krasowe oraz naturalne kompleksy leśne z bogactwem flory i fauny, znajdujące się na Równinie Łęczyńsko-Włodawskiej. 

Na terenie Parku wytyczono 114 km szlaków, a dla lepszego poznania przyrody Parku utworzono piesze ścieżki przyrodnicze: Ścieżka "Perehod", Ścieżka "Obóz powstańczy", Ścieżka dydaktyczna "Czahary", Ścieżka "Dąb Dominik", Ścieżka "Spławy" i jedną ścieżkę rowerową "Mietiułka" oraz przy ośrodkach edukacyjnych Parku dwie krótkie ścieżki dla najmłodszych: Ścieżka "Żółwik", Ścieżka "Tropem przyrody", EKO-SZLAK „URSZULIN-PEREHOD” - trasa rowerowa. Ścieżki wiodą przez najciekawsze przyrodniczo i krajobrazowo zakątki Parku. W wielu miejscach na terenie parku usytuowano wieże widokowe i wiaty turystyczne.
Dyrekcja parku oraz ośrodek dydaktyczny, Ośrodek Ochrony Żółwia Błotnego mieści się w Urszulinie. Ośrodek Dydaktyczno - Muzealny zlokalizowano w Załuczu Starym. Więcej informacji http://www.poleskipn.pl

 

Szlak Jagielloński

Szlak Jagielloński mapaParczew leży na trasie historycznego, królewskiego traktu Kraków – Lublin – Wilno. Szlak reaktywowany został przez Organizację Turystyczną "Szlak Jagielloński" jako międzynarodowy szlak turystyczny. Podążajmy więc niezwykłym historycznym szlakiem handlowym, śladami naszych przodków: królów, kupców … i artystów.

Trasa szlaku: Kraków – Nowe Brzesko – Koszyce – Opatowiec – Nowy Korczyn – Świniary – Połaniec – Osiek – Koprzywnica – Sandomierz – Zawichost – Dzierzkowice – Urzędów – Bełżyce – Lublin – Kijany – Kolechowice – Ostrów Lubelski – Parczew – Polubicze oraz Wisznice – Łomazy – Piszczac – Brześć – Kamieniec – Szereszewo – Nowy Dwór – Porozowo – Wołkowysk – Pieski – Mosty – Szczuczyn – Wasiliszki – Raduń – Ejszyszki – Rudniki – Wilno.

Do Parczewa zapraszamy na coroczne wydarzenie kulturalne związane z historią i tradycją Jagiellonów tj. Jarmark Jagielloński, na którym można podziwiać rekonstrukcje historyczne z epoki, rzeźbę i malarstwo oraz tradycyjne wyroby ceramiczne, garncarskie, hafciarskie i inne.

Więcej o szlaku Jagiellońskim…